عیون المعجزات (کتاب)
|
| |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | حسین بن عبدالوهاب |
| موضوع | چهارده معصوم، فضائل و مناقب |
| سبک | روایی |
| زبان | عربی |
| مجموعه | یک جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مكتبة الداورى |
| نسخه الکترونیکی | |
عُیونُ المُعجزات اثر حسین بن عبدالوهاب، محدث غیرمشهور قرن پنجم هجری است که درباره معجزات و کرامات ائمه اطهار (ع) سخن گفته است. برخی این کتاب را به دلیل ناشناخته بودن مؤلف به سید مرتضی نسبت داده‌اند.
درباره مؤلف
حسین بن عبدالوهاب از علما و محدثان قرن پنجم هجری است که افندی در ریاض العلماء از وی یاد کرده و او را به عنوان عالمی جلیل و آگاه به اخبار و ناقد حدیث و همچنین فقیه و شاعر ستوده است. البته در قرون اولیه از وی در فهرست‌ها و کتب رجال یاد نشده و شهرت نداشته است.
نام‌های کتاب
نام کتاب با توجه به اختلاف نسخه‌ها متغیر بوده است. «عیون المعجزات»، «عیون المعجزات و فنون الکرامات المنتخب من بصائر الدرجات» و «فنون المعجزات المنتخب من بصائر الدرجات» از جمله عناوینی است که برای کتاب حسین بن عبدالوهاب ذکر شده است. در برخی چاپ‌ها نیز با عنوان «عیون المعجزات فی براهین الائمه» منتشر شده است.
انتساب
انتساب کتاب به مؤلف، مشخص نیست؛ چون در برخی منابع کتاب‌شناسی، این کتاب به سید مرتضی یا حسین بن عبدالوهاب و گاه به مؤلفی ناشناخته در قرن پنجم نسبت داده شده است. تنها گزارشی که از عنوان کتاب و نام مؤلف آن، محکم یاد می‌کند، سخن میرزا عبدالله افندی است و دیگران بر آن اعتماد کرده‌اند. سید هاشم بحرانی و شیخ حر عاملی این اثر را کتابی مستقل در تکمیل «تثبیت المعجرات» اثر ابوالقاسم کوفی می‌دانند نه مختصر یا منتخب کتاب بصائر الدرجات نوشته محمد بن حسن صفار قمی.
انگیزه تألیف و ساختار
انگیزه مؤلف از تألیف این کتاب، اثبات امامت ائمه اطهار است. مؤلف با مشاهده کتاب «بصائر الدرجات فی تنزیه النبوات» که حاوی فضائل بسیار درباره پیامبران بوده، تصمیم می‌گیرد آن را مختصر نماید تا خواندن آن برای افراد آسان گردد. همچنین از آنجا که کتاب، مختص انبیای الهی بود قصد کرد معجزات ائمه را به آن بیفزاید.
عیون المعجزات روایات کرامات ائمه را به ترتیب هر امام نقل کرده، اما تقسیم‌بندی خاصی برای آن قرار نداده است. مؤلف در بیان روایات معجزه و کرامات از منابع معتبر و غیرمعتبر بهره برده و گاهی مطالبی غلوآمیز نقل می‌کند.
جایگاه
با وجود قدمت این اثر، کتاب «عیون المعجزات» تا قرن دوازدهم ناشناخته بود و نخستین منابعی که از آن نقل کرده‌اند بحارالانوار، مدینة المعاجز، اثبات الهداة و منابع معجزه‌نگاری است.
منابع کتاب
مؤلف به راویان اشاره کرده اما مقید به ذکر سلسله اسناد در همه روایات نیست. روایاتی که در این کتاب آمده در آثاری چون کافی، بصائر الدرجات، الهدایة الکبری و دیگر آثار شیعیان یافت می‌شود هر چند برخی روایات نیز سابقه‌ای ندارد و پیش از آن شهرت نداشته است.
قدیمی‌ترین نسخه
صاحب ریاض العلماء از وجود نسخه‌ای قدیمی در شهر کازرون خبر داده که تاریخ شروع آن ۷ رمضان سال ۴۴۸ق و اتمام آن عید فطر همان سال بوده و پس از آن در سال ۵۵۶ق از آن نسخه کتابت شده است.
از دیگر نسخ خطی کتاب، نسخه‌ای به‌خط شیخ شبر محمد همدانی جورقانی است که از روی نسخه شیخ حر عاملی با تاریخ کتابت ۱۰۷۸ق استنساخ شده است.
کتاب دارای چاپ‌هایی متعدد است که می‌توان به چاپ نجف اشرف در چاپخانه حیدریه اشاره کرد که در سال ۱۳۶۹ق و با مقدمه شیخ محمدعلی اردوبادی صورت گرفت.
پانویس
- ↑ حسین بن عبدالوهاب، عیون المعجزات، مقدمه کتاب، ص۲.
- ↑ احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۲۸۸.
- ↑ ، شبکة الفکر للکتب الالکترونیة.
- ↑ احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۲۸۹.
- ↑ حسین بن عبدالوهاب، عیون المعجزات، ص۴.
- ↑ ، کتابخانه دیجیتال نور.
- ↑ حسین بن عبدالوهاب، عیون المعجزات، ص۳.
- ↑ حسین بن عبدالوهاب، عیون المعجزات، مقدمه کتاب، ص۲.
- ↑ حسین بن عبدالوهاب، عیون المعجزات، ص۴.
- ↑ احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۲۸۸.
- ↑ احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۲۸۸.
منابع
- حسین بن عبدالوهاب، عیون المعجزات، قم، مکتبة الداوری.
- احمدی، مهدی، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۹ش.
- عیون المعجزات فی براهین الأئمة، شبکة الفکر للکتب الالکترونیة.
- عیون المعجزات، کتابخانه دیجیتال نور.
پیوند به بیرون
- کتابهای فضایل اهلبیت